सेव्हिंग्स आणि इन्व्हेस्टमेंट (savings Vs investment) या दोन महत्वाच्या आर्थिक संकल्पना आहेत, ज्यामुळे आपल्या आर्थिक सुरक्षिततेचा पाया मजबूत होतो. हे दोन पर्याय असून, दोन्हींचा उद्देश आपल्याला भविष्यातील गरजा पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक स्थैर्य देणे आहे. मात्र, सेव्हिंग्स आणि इन्व्हेस्टमेंटमध्ये काही फरक आहे, ज्यामुळे कोणता पर्याय चांगला आहे, हे ठरवणे आवश्यक होते.

सेव्हिंग्स म्हणजे काय?

सेव्हिंग्स म्हणजे आपल्या भविष्यातील गरजा पूर्ण करण्यासाठी आजच्या उत्पन्नातून पैसे बाजूला काढून ठेवणे. सेव्हिंग्सचे मुख्य उद्दिष्ट असते की, गरज भासल्यास त्या पैशांचा सहज आणि सुरक्षित वापर करता यावा. उदाहरणार्थ, बँक सेव्हिंग अकाउंट, फिक्स्ड डिपॉझिट (FD), किंवा रिकरिंग डिपॉझिट (RD) यांसारखे कमी-जोखमीचे पर्याय सेव्हिंग्ससाठी उपयुक्त ठरतात. यामध्ये तुम्हाला मिळणारा परतावा कमी असतो, परंतु तुमच्या पैशांची सुरक्षितता जास्त असते.

इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे काय?

इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे भविष्यात अधिक परतावा मिळवण्यासाठी आजच्या पैशांची गुंतवणूक करणे. यामध्ये स्टॉक्स, बाँड्स, म्युच्युअल फंड्स, किंवा रिअल इस्टेट यांसारख्या पर्यायांचा समावेश होतो. इन्व्हेस्टमेंटमध्ये जोखीम असते, परंतु यामधून अधिक परतावा मिळण्याची शक्यता देखील जास्त असते. गुंतवणूक केल्याने तुमच्या संपत्तीत वाढ होऊ शकते, ज्यामुळे तुम्हाला आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवता येईल.

सेव्हिंग्स आणि इन्व्हेस्टमेंटमधील (savings Vs investment) फरक

1. रिस्क आणि परतावा: सेव्हिंग्समध्ये कमी रिस्क असतो, परंतु इन्व्हेस्टमेंटमध्ये अधिक जोखीम असते आणि त्याचबरोबर अधिक परतावाही मिळू शकतो.
2. तरलता: सेव्हिंग्समध्ये पैसे लवकरात लवकर उपलब्ध होतात, परंतु इन्व्हेस्टमेंटमध्ये पैसे लॉक केलेले असू शकतात आणि त्यांचा वापर काही कालावधीनंतरच करता येतो.
3. सुरक्षितता: सेव्हिंग्समध्ये तुमचे पैसे सुरक्षित असतात, तर इन्व्हेस्टमेंटमध्ये मार्केटच्या बदलांमुळे जोखीम असते.

चांगला पर्याय कोणता?

दोन्ही पर्यायांची आपापली वैशिष्ट्ये आणि फायदे आहेत. काही प्रमाणात सेव्हिंग्स आणि काही प्रमाणात इन्व्हेस्टमेंट करणे हा आदर्श दृष्टिकोन असू शकतो. उदा., आपल्या अल्पकालीन गरजांसाठी सेव्हिंग्स ठेवणे योग्य असते, तर दीर्घकालीन उद्दिष्टांसाठी इन्व्हेस्टमेंट करून अधिक परतावा मिळवता येतो. तुम्ही वॉरेन बफेट यांचे हे प्रसिद्ध संबोधन अनेकदा ऐकलं असेल:

“झोपेत असतानासुद्धा पैसा कसा वाढेल याचा मार्ग शोधला नाही, तर मरेपर्यंत काम करावे लागेल”

फायनान्शियल प्लॅनिंगसाठी टिप्स:

1. आपल्या उद्दिष्टांची ओळख: तुमच्या अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन उद्दिष्टांचा विचार करूनच सेव्हिंग्स आणि इन्व्हेस्टमेंटचे प्रमाण ठरवा.
2. तयारी: आकस्मिक गरजांसाठी काही निधी सेव्हिंग्समध्ये ठेवा आणि उर्वरित निधी गुंतवणुकीसाठी वापरा.
3. जोखीम विचारात घ्या: तुमच्या जोखीम सहनशीलतेनुसार गुंतवणुकीचे पर्याय निवडा.
4. विविधता: तुमच्या इन्व्हेस्टमेंट पोर्टफोलिओमध्ये विविधता ठेवा. यामुळे मार्केटमधील जोखीम कमी होते.

निष्कर्ष:

सेव्हिंग्स आणि इन्व्हेस्टमेंट (savings Vs investment) या दोन्ही आर्थिक व्यवस्थापनाचे महत्त्वाचे घटक आहेत. तुमच्या आर्थिक स्थितीनुसार आणि भविष्यातील उद्दिष्टांनुसार तुम्हाला योग्य पर्याय निवडावा लागतो. एका बाजूला, सेव्हिंग्स तुम्हाला त्वरित गरजांसाठी सुरक्षा देतात, तर दुसऱ्या बाजूला, इन्व्हेस्टमेंट तुम्हाला आर्थिक स्वतंत्रता मिळविण्यात मदत करतात. त्यामुळे संतुलन साधणे हेच चांगल्या फायनान्शियल प्लॅनिंगचे रहस्य आहे.

तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर आपल्या मित्रांसोबत जरूर शेअर करा आणि शेअर बाजाराशी निगडीत अजून माहिती  येथे वाचा! 

Disclaimer: या लेखातील माहिती केवळ शैक्षणिक आणि सामान्य मार्गदर्शनासाठी आहे. कोणतीही इन्व्हेस्टमेंट करण्यापूर्वी आपल्या आर्थिक परिस्थितीचा विचार करा आणि योग्य प्रमाणपत्र असलेल्या वित्तीय सल्लागाराचा सल्ला घ्या. rupayachikatha.com या माहितीच्या अचूकतेसाठी किंवा इन्व्हेस्टमेंटच्या यशस्वितेसाठी जबाबदार नाहीत. इन्व्हेस्टमेंटमध्ये जोखीम असते आणि त्यामुळे तुम्हाला आर्थिक नुकसान होऊ शकते. कृपया सावधगिरीने आणि आपल्या जोखमीची क्षमता ओळखूनच इन्व्हेस्टमेंट करा.