भारत सरकारने १३ फेब्रुवारी २०२४ रोजी सुरू केलेल्या ‘पीएम-सूर्य घर: मोफत वीज योजना’  (PM solar panel yojana) नावाच्या महत्वाकांक्षी योजनेने देशातील लाखो कुटुंबांना स्वच्छ आणि हरित ऊर्जा मिळवण्याचा मार्ग दाखवला आहे. या योजनेंतर्गत सरकार ७५००० कोटी रुपयांच्या बजेटसह एक कोटी घरांवर सोलर पॅनल्स लावण्याची योजना आखत आहे. या पॅनल्सच्या मदतीने नागरिकांना वीज बिलात मोठी बचत तर होणारच आहे, शिवाय पर्यावरणपूरक ऊर्जेचा वापर करण्याचे उद्दिष्टही साध्य होणार आहे.

रूफटॉप सोलर पॅनल्स कसे देतील लाभ?

घराच्या छतावर सोलर पॅनल्स लावल्याने अनेक फायदे मिळतात. या योजनेंतर्गत पात्र युजर्सना दरमहा ३०० युनिटपर्यंत मोफत वीज मिळू शकते, ज्यामुळे वार्षिक १५,००० ते १८,००० रुपयांची बचत होऊ शकते. विशेषतः ग्रामीण भागातील घरे याचा अधिक फायदा घेऊ शकतात. त्यांचा वापर इलेक्ट्रिक वाहने, जसे की टू-थ्री व्हीलर किंवा कार्स, चार्ज करण्यासाठीही होऊ शकतो. यामुळे वीजेचा वापर फक्त स्वत:पुरता मर्यादित न राहता, अन्य लोकांसाठी चार्जिंग स्टेशन्स बसवून त्यातून उत्पन्न कमवण्याची संधीही मिळेल.

पीएम रूफटॉप सोलर योजनेसाठी पात्रता

या योजनेसाठी सर्व कुटुंबे अर्ज करू शकतात. मात्र, सरकारकडून अनुदान फक्त ३ किलोवॅट क्षमतेच्या रूफटॉप सोलर प्लांटपर्यंतच दिले जाणार आहे. योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्ही https://pmsuryaghar.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर अर्ज करू शकता. ही वेबसाइट तुम्हाला तुमच्या घराच्या छतावर योग्य क्षमता असलेल्या सोलर पॅनल्सबाबत माहिती देईल.

सरकारच्या सबसिडीचे नियम

सबसिडी मिळवण्यासाठी काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात. सोलर पॅनल्स ‘मेक इन इंडिया’ कार्यक्रमांतर्गत तयार केलेले असावेत. याशिवाय, पॅनेल्स बसवण्याचे काम फक्त सरकारकडून मान्यता प्राप्त विक्रेत्यांकडूनच केले जाऊ शकते. या विक्रेत्यांची यादी वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. एक महत्वाची अट म्हणजे बॅटरी स्टोरेजला परवानगी नाही, सबसिडीचा लाभ फक्त सोलर पॅनेल्ससाठीच दिला जाईल.

सबसिडीमध्ये काय समाविष्ट आहे?

सरकारी सबसिडी फक्त ३ किलोवॅट क्षमतेच्या रूफटॉप सोलर प्लांटसाठी लागू असेल. अनुदानाचे दर खालीलप्रमाणे असतील:

• २ किलोवॅट पर्यंतच्या यंत्रासाठी: ६०% अनुदान
• २ ते ३ किलोवॅट पर्यंतच्या यंत्रासाठी: ४०% अनुदान

उदा. १ किलोवॅट क्षमतेच्या सोलर पॅनलसाठी सुमारे ₹३०,०००, २ किलोवॅटसाठी ₹६०,०००, आणि ३ किलोवॅटसाठी ₹७८,००० अनुदान दिले जाईल. पॅनेल्स बसवल्यानंतर आणि सरकारी अधिकाऱ्यांकडून पडताळणी पूर्ण झाल्यावर हे अनुदान थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जाईल.

लाभार्थ्यांना किती खर्च करावा लागेल?

सबसिडी मिळाल्यानंतरही, लाभार्थ्यांना किमान ४०% खर्च स्वतः करावा लागेल. हे फक्त सबसिडी मिळाल्यानंतर उर्वरित रक्कम आहे. आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबे, विशेषतः पंतप्रधान आवास योजनेंतर्गत बांधलेल्या घरांसाठी, केंद्र सरकारच्या वीज कंपन्या सोलर पॅनल्स बसवण्याचे काम करू शकतात. ही सुविधा अशा कुटुंबांसाठी उपलब्ध असेल, ज्यांना सुरुवातीची गुंतवणूक करणे अवघड आहे. याशिवाय, सवलतीच्या दरात कर्ज घेण्याचीही सुविधा उपलब्ध असेल.

नवीन योजनेचे वैशिष्ट्ये आणि जुन्या योजनेंत फरक

या नव्या योजनेत जुन्या योजनांच्या तुलनेत अधिक अनुदान दिले जात आहे. २०१९ मध्ये सुरू झालेल्या ‘निवासी रूफटॉप सोलर प्रोग्राम फेज-२’ च्या तुलनेत या नव्या योजनेत अधिक आर्थिक मदत मिळणार आहे. मात्र, १३ फेब्रुवारीपूर्वी केलेल्या अर्जांना जुन्या योजनेंतर्गतच लाभ मिळणार आहे.

रूफटॉप सोलर सिस्टमची एकूण किंमत

रूफटॉप सोलर प्लांटची किंमत काही बाबींवर अवलंबून असते. जसे की, किती सोलर पॅनल्स आवश्यक आहेत, त्यांची कार्यक्षमता काय आहे, ते कोणत्या कंपनीचे आहेत, इत्यादी. याशिवाय, पॅनल्स बसवण्यासाठी लागणारे इतर उपकरणे आणि स्टँडची गुणवत्ता देखील किमतीवर प्रभाव पाडते. सरासरी, १ किलोवॅटच्या रूफटॉप सोलर प्लांटची किंमत साधारणपणे ₹७२,००० पेक्षा जास्त असू शकते, तर ३ किलोवॅट प्लांटची किंमत ₹१.५ लाखांपेक्षा जास्त असू शकते.

रूफटॉप सोलर प्लांटसाठी किती पॅनल्स लागतात?

१ किलोवॅट क्षमतेच्या रूफटॉप सोलर प्लांटमध्ये साधारणपणे ३ ते ४ सोलर पॅनल्स लागतात. प्रत्येक पॅनेलची क्षमता २५० ते ३३० वॅट्स असते. जास्त कार्यक्षम पॅनल्स निवडल्यास कमी पॅनल्समध्येच अधिक वीज निर्माण होऊ शकते. घराच्या छताच्या उपलब्ध क्षेत्रानुसार पॅनेल्सची संख्या कमी-जास्त होऊ शकते.

निष्कर्ष: पीएम रूफटॉप सोलर योजनेचे फायदे

पीएम रूफटॉप सोलर योजना ही वीज बचतीसाठी, पर्यावरण पूरक ऊर्जेचा वापर करण्यासाठी आणि दीर्घकालीन आर्थिक लाभांसाठी एक महत्त्वाची संधी आहे. सरकारी सबसिडीमुळे प्रारंभिक खर्च कमी होतो आणि यामुळे नागरिकांना स्वच्छ ऊर्जा सोप्या पद्धतीने मिळू शकते. त्यामुळे, या योजनेचा लाभ घेऊन तुम्ही तुमच्या घराचे वीज बिल कमी करू शकता, तसेच पर्यावरण पूरक ऊर्जेला प्रोत्साहन देऊ शकता.

तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर आपल्या मित्रांसोबत जरूर शेअर करा, आणखी  लेख  वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा !

अस्वीकरण: आमच्या वेबसाइटवर प्रदान केलेली माहिती केवळ जागरुकतेसाठी आहे आणि ती इंटरनेटवर उपलब्ध स्त्रोतांकडून गोळा केली गेली आहे. आम्ही कोणत्याही मताचे किंवा दाव्याचे समर्थन करत नाही. माहितीच्या अचूकतेची स्वतंत्रपणे पडताळणी करा